Droga Zośko!
List Twój ostatni już mnie w Seebach nie zastał. Śniegi tam w górach spadły nagle i musiałam się do cieplejszego Grazu przenieść. Po długim szukaniu znalazłam tu sobie mieszkanko na Merangasse, o tyle dobre, że złożone z dwóch małych pokoiczków, więc gdy uprzątają, nie potrzebuję kurzu z zamiatania łykać. Jest przy tym duży ogród z jednej strony przed oknem i duży z drugiej. Okna zaś na wylot, jak u Janków: na wschód jedno, na zachód drugie. Płacę 18 guld[enów] z usługą, więc za te pokoiki wypada 15. P[ani] Wyczółkowska i Maria Dulębianka odprowadziły mnie do Grazu, przebyły tu ze mną dzień i odjechały do Wiednia. I mnie byłoby stokroć milej jechać z nimi, niż tu tak samej zostać, ale d[okto]r powiada, że tam dla mnie szkodliwe pyły z granitowego bruku. Tu więc zabawię, biorąc i to na uwagę, że Graz leży na mojej drodze do Wiednia, a stamtąd do kraju.
Otóż widzisz, Zośko, tak: prawda, że w swoim czasie robiłam podanie o zwolnienie z opłaty, ale poza tym były prywatne starania przedsięwzięte przez d[okto]ra Ben[niego], tak że skutkiem tych starań gub[ernator] kal[iski] [Daragan] napisał do biura odnośnego w Warsz[awie], że sam opłatę ową ściągnie, prawdopodobnie dlatego, żeby mnie nią nie trapili, no i żeby miał możność uwolnić mnie od niej. Gdyż sam ze swej strony żadnego nie zrobił kroku. Pojmujesz, że w takich warunkach mogłabym próbować z pewną nadzieją dobrego skutku. Gdyby to było niemożebne, musiałabym tę sprawę uregulować, gdyż zimy, już od listopada począwszy, w żaden sposób w ostrzejszym klimacie spędzić bym nie mogła. Więc jeśli te przedwstępne historie pójdą po myśli, jeśli będę mogła zobaczyć się z Wami, to trzeba tak rzecz całą obmyślić, abym pomiędzy 15 października a 1 listopada załatwić mogła interesy moje, gdyby te wymagały osobistego zajęcia się nimi.
Posyłam dla ojca 20 rubli, a na Twoją kurację 5 rubli. Pij te wody zaraz, Zosieńko droga. Ojca stan zdrowia istotnie wymaga nieco ruchu; mam nadzieję, że ten projekt rozerwie go trochę. Dużo niech chodzi, nie pije mocnej herbaty i żadnych mocnych napojów. Gdyby się taki atak powtórzył, natychmiast trzeba puścić krew; pamiętaj o tym. Bardzo smutne wrażenie zrobiła na mnie ta wiadomość. W Twoim stanie zdrowia też, jak widzę, niewielkie nastąpiło polepszenie. Jeśli lepiej wyglądałaś w Zakopanem, to pewno dlatego tylko, żeś lepiej sypiała i nie męczyła się domowymi sprawami.
Moja droga Zośko, daj mi słowo honoru, że się będziesz bardzo pilnie leczyć! Nie zaznam tu spokoju, póki nie będę przekonaną, że robisz wszystko, co można. Do Bolka należy najmocniej na to zważać, abyś miała sen dostateczny; 8 godzin minimum na dobę dla zdrowych, to dla Ciebie 9 - 10 konieczne. Tak strasznie zmizerowana byłaś w Krakowie, a przecież dopuściliście do tego bez kuracji, bez poratowania, bez ciągłej opieki lekarskiej, którą musisz mieć, póki zupełnie do siebie nie przyjdziesz. Jak kto nie ma apetytu, nie ma dostatecznego snu, i jeszcze się cały dzień utrudza w domu, to musi być coraz słabszy, choćby zdrów był. A cóż dopiero Ty, coś tak wątła! Wiem, że jak się kogo co dzień widzi, to trudno spostrzec różnicę w wyglądaniu: ale Ty byłaś tak wychudzona, tak wyżółkła, tak strasznie źle wyglądałaś, że niepodobna, abyście tego sami nie spostrzegli. Dla Boga, nie można przecie tak nie dbać o zdrowie! To straszna rzecz doprowadzić się do takiego znędzmema! Pamiętaj, Zośko droga, dbaj, dbaj koniecznie o sen dobry, o posilny kawałek mięsa, o oszczędzanie sił tak już niewielkich. Kąpiele regularnie bierz, wodę levico pij, dietę odpowiednią zachowując, nie poprzestawaj na gotowanym mięsie, ale co dzień zjedz befsztyk, choćby niewielki! Wina dobrego pół kieliszka choćby. Dobrze by Ci robiło wino chin[in]owo-żelaziste albo malaga. Pamiętaj, Zośko droga!
Lora i do mnie jeszcze nie pisała, choć oczekuję wiadomości o bieliźnie Staśka. Posłałam Staśkowi na długie buty i na burkę lub kożuszek; więc już nie ma potrzeby, żebyś mnie zastępowała w tym. Całuję Cię najserdeczniej, droga dziecino. Bądź, bądź koniecznie zdrowa! Ojca pozdrawiam i Bolka całuję.
M.K
[na górnym marginesie pierwszej strony dopisany adres:]
Graz Steiermark M.K. poste restante.