Konopnicka na Dobrej

Konopnicka na Dobrej jest od zawsze. Unikalna kolekcja rękopisów, a także gromadzone od XIX wieku w „starym BUW-ie” edycje jej tekstów w książkach i czasopismach ponad dwadzieścia lat temu zostały przeniesione do nowej siedziby Biblioteki Uniwersyteckiej na Powiślu, gdzie są udostępniane wszystkim zainteresowanym.

Projekt „Konopnicka na Dobrej”, realizowany z okazji 180. rocznicy urodzin Poetki, to wynik wspólnej pracy Gabinetu Rękopisów i Gabinetu Zbiorów XIX Wieku z Oddziałem Rozwoju Zasobów Elektronicznych, Oddziałem Promocji, Wystaw i Współpracy BUW, Oddziałem Obsługi Informatycznej oraz Biblioteką Cyfrową UW Crispa. To spójne połączenie tradycji z nowoczesnością i udana próba zniesienia barier, utrudniających kontakt czytelnika ze zbiorami specjalnymi – unikatowymi, ale nierzadko trudnymi w odbiorze i kłopotliwymi w udostępnianiu ze względu na stan zachowania i szczególną wartość.

Osią projektu jest kolekcja 658 listów Marii Konopnickiej, z których 495 jest udostępnionych na niniejszej stronie. Są to listy do synów (Stanisława i Jana), córek (Zofi i i Laury) oraz zięciów (Bolesława Królikowskiego, Adama Mickiewicza oraz Stanisława Pytlińskiego), które na początku lat 60. XX wieku zostały zakupione przez BUW od jej spadkobierców. To poruszający, niezwykle osobisty dokument, zapis dwóch ostatnich dekad życia Pisarki, spędzonych w niemal nieustannej podróży.

Korespondencja z tego okresu pozwala zobaczyć Konopnicką jako osobę prywatną, zdystansowaną wobec pełnionych, często narzuconych jej ról publicznych, drobiazgowo i bez cenzury opisującą swoje codzienne życie. Poznajemy tajniki jej literackiego warsztatu pracy, odważne komentarze do aktualnych wydarzeń na objętej zaborami scenie politycznej, opinie na temat współczesnych. Korespondencja rzuca też światło na współpracę Konopnickiej z wydawcami jej tekstów w książkach i periodykach, które należą do XIX-wiecznego księgozbioru BUW.

Projektem „Konopnicka na Dobrej” Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie uczciła Rok Marii Konopnickiej. Każdy z jej listów został opracowany w dostępnym online katalogu centralnym, zdigitalizowany i opublikowany w Bibliotece Cyfrowej UW Crispa, która obchodzi 21 grudnia 2022 roku swoje 15-lecie. Dzięki uprzejmości prof. Leny Magnone, edytorki listów Konopnickiej do córek i synów, oraz Wydawnictwa Instytutu Badań Literackich PAN, do każdego listu została dołączona wierna transkrypcja tekstu.

„Konopnicka na Dobrej” to pierwszy projekt w tak kompleksowy sposób udostępniający wybraną kolekcję ze zbiorów specjalnych BUW, zarówno dla celów naukowych, jak i edukacyjnych oraz popularyzatorskich. Mamy nadzieję, że stanie się źródłem inspiracji i zachętą do dalszego poszerzania i pogłębiania wiedzy o Marii Konopnickiej i jej twórczości.