Moja droga dziecino!
Dobrze by to było przyjechać wcześniej, ale pomyśl: za co? Ta droga i paszport potrzebuje najmniej 200 rubli. Skąd ich wziąć? Ogromnie się też smucę tym, że dopiero 23 marca można będzie pieniądze te otrzymać, gdyż w takim razie już bym na same święta1 nie zdążyła do Was. Wprawdzie i później moglibyśmy się zjechać razem wszyscy, zwłaszcza, jeśli w okolicach Łowicza upatrzycie sobie miejsce: ale tak już się cieszyłam na te wspólne święta! No, cóż robić! Znowu niepodobna zaciągać długów dla widzenia się o parę tygodni wcześniej, tym bardziej, że i tamte sto rubli dość wysokim procentem opłacić trzeba, i owe 87 rubli dla rządu, to też coś znaczy a gałgany z ich zdzierstwem!
Więc tak: dowiedz się, Zośko, czy najpóźniej 15 marca pieniędzy tych nie dałoby się odebrać bez szczególnych wysiłków, naturalnie, jeśli tak, to otrzymałabym je tu 20 lub 21 marca (list zwykły idzie 5 dni, a z pieniędzmi dłużej) i mogłabym przyjechać na 30. do Warszawy, naturalnie zatrzymując się po dniu jazdy na noc, gdyż inaczej sił by mi nie starczyło. Jeśli się zaś to nie da lub będzie wymagało wielkich wiem nawet, czy mi nie będzie upoważnienie ojca potrzebne. Zaraz więc, droga Zośko, po otrzymaniu tego listu zbierz informacje: czy jest możliwe takie przyspieszenie, czy nie, a Stach pewno mi doniesie, co mam pod względem formalnym do zrobienia, i zaraz mi to piszcie, bo w ogóle czasu niedużo wobec tego, że na dojście listu i otrzymanie zaraz wysłanej odpowiedzi trzeba od 10 do 12 dni.
Jak dobrze, Zośko, żeś przecie zdrowsza! Kąpiele by Ci brać najmniej 2 razy w tydzień, a nie w miesiąc! A przynajmniej co tydzień. Wszak to o zdrowie chodzi. Co do Ciebie, drogi Bolku, nie zapominaj, dziecko kochane, że we młynie kurz oblepia płuca i wywołuje rozdrażnienia oskrzeli: idź do dobrego doktora, niech Cię starannie obejrzy i powie, w jakim stopniu ta rzecz mogłaby dla Ciebie być szkodliwą, tym bardziej, że zadawniony Twój kaszel zdradza pewne wydelikacenie organów oddechowych w Tobie. Pamiętaj, zrób to! Lepiej teraz zapłacić doktorowi rubla (może by Dunin, dobry lekarz!), niż potem wyrzucać dziesiątki rubli na naprawianie złego.
No! Drogie dzieciaki! Szczęścia przy tej licytacji Wam życzę, listu Waszego prędziutko czekam! Czy masz jeszcze, Zośko, z rubla na mszę 12? Jeśli nie masz, załóż, bo teraz posłać [na lewym marginesie czwartej strony:] nie mogę, to potem odbierzesz sobie. I dla ojca chciałam Ci parę rubli posłać, bo pewno tam bieda ściska może się zdobędę za dni kilka.
[dopisek na lewym marginesie pierwszej strony:]
Całuję Was serdecznie, moi drodzy! Stachów pozdrawiam. Staśka uściskaj, Zośko, ode mnie Niechaj się stara, jak może, a ja ze swej strony też o tym pamiętam. Kto wie, może się i uda.
[dopisek na górnym marginesie pierwszej strony:]
Mieszkam w domu d[okto]ra Guignarda, dziwaka starego, który pisze od 20 lat nowy system teorii filozoficznej i żyje tylko kartoflami, sam je sobie gotuje, a mnie czasem odwiedza i zanudza.
[dopisek na górnym marginesie drugiej i trzeciej strony:]
W tych ostatnich tygodniach nieosobliwie mi się wiedzie ze zdrowiem. Po napadzie kurczów (od dawna już zapomniałam o nich i znów wróciły) przez trzy dni znów miałam ogromnie silny krwotok i ledwo się włóczę z osłabienia. Szczęściem są tu dwie Polki, panie: Mierkowska i Moraczewska, które mnie okazują wiele życzliwej opieki w tym wypadku, same po lekarstwa biegają, siedzą przy mnie, posługują mi inaczej co bym sobie tu sama za radę dała.
Całuję Was jeszcze raz.
M.K.
[dopisek na lewym marginesie drugiej strony:]
A pisząc do Janka lub widząc się z nim, pogadaj o tym z nim zawczasu, niby o tych wątpliwościach żeby malcy nie robili jakich przygotowań znaczniejszych na święta. Wszak mnie z Wami byle co dość.
[dopisek na lewym marginesie trzeciej strony:]
Otrzymałam wczoraj list od pani Dulębiny, że jedzie w pierwszej połowie marca do Pietrka, do Paryża. Ogromnie się cieszę, że ta biedota będzie miała opiekę matki w swoim lichym zdrowiu.
[dopisek na górnym marginesie czwartej strony:]
dla Zośki samej
Co mnie jeszcze skłania do nieczynienia wielkich wysiłków w celu otrzymania wcześniej pieniędzy, to uwaga, że jeśli w tym miesiącu słaba byłam i jestem jeszcze pod koniec miesiąca, to i w marcu zdarzyć się to może w tymże czasie: a wtedy, nawet mając pieniądze, musiałabym czekać na przebycie tej historii i przyjście trochę do sił.